Forum Mieszkaniowe 2020

FORUM MIESZKANIOWE 2020

Potrzeba wzrostu dostępności mieszkań wobec pandemii Covid19

Podsumowanie

5-6 października 2020 roku, w związku z obchodami Światowego Dnia Mieszkalnictwa zorganizowaliśmy we współpracy z Instytutem Rozwoju Miast i Regionów VI Forum Mieszkaniowe. Jest to coroczne, międzysektorowe spotkanie w gronie osób, zainteresowanych kwestiami mieszkalnictwa w Polsce i na świecie. Wspólnie poszukiwaliśmy odpowiedzi na pytania o dostęp do niedrogich lokali, rozwiązania pozwalające poprawić warunki zamieszkania oraz zwiększyć liczbę lokali mieszkalnych.

W wydarzeniu online wzięło udział 150 uczestników. W dyskusjach, prezentacjach i panelach uczestniczyło 40 prelegentów reprezentujących władze centralne i samorządowe, przedsiębiorców, praktyków, organizacje pozarządowe oraz uczelnie.

Diagnoza zmian w obszarze mieszkalnictwa w związku z pandemią

Pierwszy dzień był zogniskowany wokół diagnozy zmian w obszarze mieszkalnictwa związku z pandemią. Mowy inauguracyjne wygłosił Volker Ziemann (OECD) oraz Joanna Erbel. Volker Ziemann podkreślał, że kryzys mieszkaniowy istniał od dłuższego czasu a pandemia go pogłębiła oraz ujawniła znaczące różnice w sytuacji mieszkaniowej. Joanna Erbel wpisywała aktualne zmiany w znacznie szerszy kontekst zmian klimatycznych. Zaznaczyła, że w związku z pandemią zyskały na znaczeniu dobrze zaprojektowane, ekologiczne i przystępne cenowo mieszkania oraz różne modele mieszkalnictwa.

Trzecia mowa inauguracyjna została zaprezentowana przez Mathabo Makutę (Habitat for Humanity Zambia). Dotyczyła ona skutków pandemii na mieszkalnictwo w krajach Globalnego Południa, głównie Afryki. Mathabo, mówiła, że pandemia unaoczniła problem z dostępem do mieszkań i godnych warunków do życia wśród mieszkańców krajów afrykańskich. Wobec tego Habitat Zambia rozpoczął prace nad programem odbudowy systemu mieszkaniowego, który byłby lepiej przystosowany do zmieniających się warunków i bardziej odporny na wstrząsy oraz nagłe zmiany (np. wybuch kolejnej epidemii).

Wyniki badań

W pierwszej części dnia dr Alina Muzioł-Węcławowicz oraz dr Aleksandra Jadach-Sepioło (IRMIR) zaprezentowały tematykę projektów mieszkaniowych w rewitalizacji. Podkreślano potrzebę uwzględniania mieszkalnictwa przy realizacji rewitalizacji ze względu na wpływ jakości zamieszkiwania na życie ludzi, ich relacje i rozwój.

Następnie Katarzyna Przybylska (Fundacja Habitat for Humanity Poland) przedstawiła wyniki badania opinii publicznej dotyczącego sytuacji mieszkaniowej Polek i Polaków. Po raz kolejny problemy mieszkaniowe zostały wskazane jako trzeci najważniejszy problem polskich rodzin (po niskich zarobkach i braku sprawnie funkcjonującej służby zdrowia). Około połowa respondentów wskazała, że byłaby zainteresowana ofertą społecznej agencji najmu.

Na koniec pierwszego dnia Forum odbył się panel „Diagnoza nowej sytuacji mieszkaniowej – analiza zmian i przewidywanych skutków długofalowych w kontekście zmian ekonomicznych i społecznych. W rozmowie moderowanej przez dr Aleksandra Jadach-Sepioło udział wzięli m.in. przedstawiciele deweloperów, organizacji pozarządowych i podmiotów badawczych. W dyskusji wybrzmiała potrzeba zwiększenia podaży dostępnych cenowo mieszkań na wynajem.

Rozwiązania zdiagnozowanych wyzwań

W drugim dniu Forum skupiliśmy się na możliwych rozwiązaniach – społecznych agencjach najmu, kooperatywach mieszkaniowych, czy nowelizacji przepisów o dodatkach mieszkaniowych. Podczas dyskusji w panelach i sesjach tematycznych analizowano potencjał tych rozwiązań oraz możliwości ich wykorzystania dla stworzenia efektywnego systemu mieszkaniowego.

W pierwszej połowie dnia rozmawiano o projektowanych przepisach ustawowych, które mają uregulować działalność społecznych agencji najmu (do tej pory takie rozwiązania powstawały oddolnie – np. w Warszawie Fundacja Habitat for Humanity Poland od kilku lat prowadzi taką agencję, a w Poznaniu działa Miejskie Biuro Najmu). W drugiej części dnia pod lupę wzięto inne rozwiązania mieszkaniowe, które obecnie są przedmiotem prac legislacyjnych: kooperatywy mieszkaniowe, rozliczenie lokal za grunt, towarzystwa budownictwa społecznego, dodatki mieszkaniowe. W części plenarnej przedstawiciel Ministerstwa Rozwoju naczelnik Artur Polak przedstawił założenia leżące u podstaw nowych regulacji.

Forum Mieszkaniowe 2020 zgromadziło wybitnych ekspertów, praktyków, społeczników, a także przedstawicieli branży deweloperskiej oraz instytucji samorządowych i Ministerstwa Rozwoju. Wnioski i propozycje rozwiązań, o których dyskutowaliśmy wpłyną na tworzenie lepszego systemu mieszkaniowego w Polsce.