Zapytanie ofertowe na badanie
dotyczące analizy funkcjonowania modelu „Mieszkanie za remont” w Polsce i potencjału jego standaryzacji i skalowalności.
Fundacja Habitat for Humanity Poland poszukuje Wykonawcy/ Wykonawców[1] do przeprowadzenia badania dotyczącego analizy funkcjonowania modelu “Mieszkanie za remont” w Polsce, w tym przeglądu sposobów wdrażania tego modelu w różnych gminach, identyfikacji dobrych praktyk oraz wyzwań, a także opracowania rekomendacji odnośnie najbardziej efektywnego sposobu implementacji tego modelu w celu jego większej standaryzacji (z uwzględnieniem zagadnienia efektywności energetycznej) i skalowalności.
I. Wstęp i tło do badania
Od wielu lat Polska zmaga się z rosnącym kryzysem mieszkaniowym. Badania wskazują, że aktualnie w Polsce brakuje około 1,5-2 mln lokali mieszkalnych, a z danych Eurostat wynika, że polskie nieruchomości należą do najbardziej przeludnionych w Europie.
W obliczu dużego, utrzymującego się wzrostu cen na rynku prywatnym (zarówno kupna, jak i czynszów najmu), w Polsce brakuje w szczególności dostępnych cenowo mieszkań oraz adekwatnych, systemowych rozwiązań zwiększających ten zasób. Podstawowe programy rządowego wsparcia gmin w podaży mieszkań dostępnych cenowo – Fundusz Dopłat i program preferencyjnych kredytów dla towarzystw budownictwa społecznego i innych spółek komunalnych borykają się z problemem braku środków finansowych na zaspokojenie potrzeb zgłaszanych przez gminy lub spółki komunalne. Kolejki osób niezamożnych do otrzymania lokalu komunalnego są coraz większe i rozciągają się – w zależności od gminy – nawet na kilka lub kilkanaście lat. Jednocześnie w publicznych zasobach mieszkaniowych gmin znajduje się wiele pustostanów – nieużywanych lokali mieszkalnych, często w złym standardzie, który uniemożliwia włączenie ich w poczet użytkowych mieszkań komunalnych gminy. Gminy częstokroć nie posiadają odpowiednich środków, aby takie lokale wyremontować. Z danych Narodowego Spisu Powszechnego z 2021 roku wynika, że w Polsce jest aż 1,8 mln pustostanów: wiele spośród nich ma potencjał na stanie się dostępnymi cenowo mieszkaniami.
Fundacja Habitat for Humanity Poland (Habitat Poland) od kilku lat działa na rzecz readaptacji i wykorzystywania pustostanów w celu ich przekształcenia w mieszkania dostępne cenowo. W ramach tych działań Habitat Poland zleciła przeprowadzenie badania Pustostany w gminach i możliwości ich przekształcenia w mieszkania dostępne cenowo dla osób niezamożnych (2021), a od 2020 r. prowadzi pilotażowe remonty zasobów mieszkaniowych. W 2022 roku we współpracy z innymi podmiotami, w ramach koordynacji Sektora ds. Mieszkalnictwa i Zakwaterowania współprowadzonego przez Międzynarodową Organizację ds. Imigracji (IOM) i Habitat Poland (wcześniej przez UNHCR i Habitat Poland) opracowano W tym samym roku w ramach projektu “Filling the gap: Zmiana przeznaczenia pustostanów w celu zapobiegania bezdomności w Europie kontynentalnej”, realizowanego dzięki wsparciu M&G, Habitat Poland wspólnie z partnerami opracowała podręcznik Adaptacja pustostanów na mieszkania dostępne. Obie publikacje uwzględniają włączenie sektora prywatnego w w/w działania przywracające pustostany jako mieszkania dostępne cenowo. Międzysektorowy model współpracy na rzecz renowacji pustostanów i nieużywanych publicznych zasobów mieszkaniowych. W tym samym roku w ramach projektu “Filling the gap: Zmiana przeznaczenia pustostanów w celu zapobiegania bezdomności w Europie kontynentalnej”, realizowanego dzięki wsparciu M&G, Habitat Poland wspólnie z partnerami opracowała podręcznik Adaptacja pustostanów na mieszkania dostępne. Obie publikacje uwzględniają włączenie sektora prywatnego w w/w działania przywracające pustostany jako mieszkania dostępne cenowo. Obecnie, Habitat Poland realizuje badanie dot. pustostanów niemieszkalnych i potencjału ich adaptacji na cele mieszkaniowe (przy jednoczesnym spełnianiu celów klimatycznych UE).
Analiza modelu “Mieszkanie za remont”[2] stanowi naturalne, kolejne studium alternatyw dot. modeli readaptacji pustostanów w Polsce.
„Mieszkanie za remont” to model, w ramach którego gminy oferują osobom prywatnym wynajem mieszkań w zamian za przeprowadzenie remontu na własny koszt. Różne gminy stosują indywidualne rozwiązania, np. w zakresie kryteriów dochodowych, jakie muszą spełniać osoby zainteresowane najmem mieszkania do remontu, zasad rozliczania kosztów remontu, procedur udostępniania takich lokali. Jest to sposób na poprawę stanu technicznego zasobów mieszkaniowych oraz zwiększenie liczby dostępnych mieszkań.
Badanie jest realizowane dzięki wsparciu UNHCR, the UN Refugee Agency.
II. Cel badania
Celem badania jest analiza funkcjonowania modelu „Mieszkanie za remont” w Polsce, w tym przegląd sposobów wdrażania tego modelu w różnych gminach, identyfikacja dobrych praktyk oraz wyzwań oraz opracowanie rekomendacji odnośnie najbardziej efektywnego sposobu implementacji tego modelu i jego standaryzacji (wraz z aspektem poprawy efektywności energetycznej, co pozwoli na obniżenie kosztów utrzymania w danym lokalu) oraz późniejszej skalowalności.
III. Zakres badania i metodologia
Inwentaryzacja gmin wdrażających model „Mieszkanie za remont”
- Identyfikacja jak największej liczby gmin w Polsce (co najmniej 20), które realizują lub realizowały (w ostatnich 15 latach) program „Mieszkanie za remont”
- Zebranie informacji o liczbie, lokalizacji, wielkości i stanie technicznym mieszkań oferowanych w ramach tego modelu.
Analiza sposobów wdrażania modelu
- Szczegółowe badanie procedur administracyjnych i prawnych związanych z wdrażaniem modelu w różnych gminach.
- Zbadanie zakresu prac remontowych wymaganych od najemców oraz standardów technicznych po zakończeniu remontu, z uwzględnieniem aspektu poprawy efektywności energetycznej lokalu.
- Zbadanie źródła (np. środki własne, Fundusz Dopłat Banku Gospodarstwa Krajowego itd) i warunków finansowania remontów, a następnie najmu lokali oferowanym najemcom (w tym określenia, czy wśród nich są/były osoby uchodźcze z Ukrainy, które uciekły przed wojną po 24/02/22).
- Analiza możliwości ewentualnego wykupu takich mieszkań lub jej
Opracowanie rekomendacji
- Określenie głównych typów i różnic w implementacji modelu między gminami, identyfikacja wyzwań i dobrych praktyk.
- Rozeznanie możliwości prawno-organizacyjnych włączenia innych podmiotów do prac organizacyjnych i remontowych prowadzących do ograniczenia zasobów komunalnych pustostanów mieszkaniowych (np. bytomski model dostępnego mieszkalnictwa czy też partnerstwo publiczno-prywatne).
- Sformułowanie rekomendacji dotyczących najskuteczniejszego wdrażania modelu w celu jego standaryzacji, z uwzględnieniem aspektu efektywności energetycznej.
Metody Badawcze
Minimum:
- Analiza dokumentów, m.in.:
- Desk research: Przegląd dostępnych dokumentów prawnych, regulaminów, uchwał oraz umów najmu etc. związanych z modelem „Mieszkanie za remont” w różnych
- Analiza treści: Analiza treści internetowych stron gmin, ogłoszeń o wynajmie mieszkań, raportów z realizacji programów, dostępnych statystyk (dot. liczby oferowanych mieszkań, liczby zawartych umów najmu, kosztów remontów oraz efektywności programu w różnych gminach) etc.
- Ankiety
- Ankiety dla urzędników zinwentaryzowanych gmin: Dystrybucja ankiet wśród pracowników gmin zajmujących się programem „Mieszkanie za remont” w celu zebrania danych na temat procedur, wyzwań i wyników oraz na zasadzie próby reprezentatywnej i losowej wśród pracowników gmin, które nie prowadzą takich programów celem poznania ich argumentacji – jedna ankieta na gminę.
- Ankiety dla najemców: Ankiety skierowane do osób, które skorzystały z programu, aby ocenić ich satysfakcję, poziom trudności w przeprowadzaniu remontów oraz korzyści z uzyskania mieszkania.
- Studia przypadków
- Wybór co najmniej 4 gmin jako studia przypadków do szczegółowej Dokładne zbadanie, jaki model jest wdrażany w tych gminach, z uwzględnieniem specyficznych lokalnych warunków i wyników.
Maximum:
Uwzględnienie dodatkowych metod i technik badawczych będzie dodatkowo premiowane, np.
Wywiady z przedstawicielami zinwentaryzowanych gmin: Przeprowadzenie wywiadów z urzędnikami odpowiedzialnymi za realizację modelu w poszczególnych gminach.
Wywiady z najemcami: Wywiady z osobami, które wzięły udział w programie, aby zrozumieć ich doświadczenia, napotkane problemy i korzyści.
Oferent może zaproponować także inne dodatkowe metody i techniki badawcze.
IV. Harmonogram Badania
- Przygotowanie (lipiec – sierpień) – do przedstawienia i konsultacji ze Zleceniodawcą przed ostatecznym wdrożeniem (najpóźniej do 15 sierpnia)
- Zebranie zespołu
- Opracowanie szczegółowego planu
- Przygotowanie narzędzi badawczych (ankiety, scenariusze wywiadów).
- Przedstawienie szczegółowego planu badania oraz narzędzi badawczych w formie raportu metodologicznego.
- Inwentaryzacja i analiza dokumentów (sierpień-wrzesień)
- Identyfikacja gmin wdrażających
- Analiza dokumentacji prawnej i administracyjnej.
- Analiza danych statystycznych.
- Przeprowadzanie badania ankietowego i wywiadów (sierpień-wrzesień-październik)
- Wywiady z przedstawicielami gmin i najemcami – opcjonalne, dodatkowo punktowane.
- Dystrybucja i analiza ankiet.
- Studia przypadków (sierpień-wrzesień-październik)
- Wybór co najmniej 4 gmin do studiów przypadków – do konsultacji ze Zleceniodawcą (najpóźniej do 22 sierpnia).
- Szczegółowa analiza wybranych
- Analiza danych i opracowanie raportu (październik-listopad)
- Analiza zebranych
- Opracowanie wniosków i
- Przygotowanie końcowego raportu z badania w wersji szczegółowej i skróconej, zawierającej podstawowe ustalenia, dane i rekomendacje – projekt raportu końcowego do wcześniejszego wglądu dla Zleceniodawcy, najpóźniej do 15 listopada.
- Prezentacja wyników.
Prezentacja wyników badania podczas dwóch spotkań w terminach wskazanych przez Zamawiającego, w okresie od listopada 2024 do czerwca 2025.
W trakcie całego badania Zleceniodawca przewiduje również krótkie, comiesięczne spotkania- aktualizacje na temat postępów prac (terminy spotkań do późniejszego uzgodnienia).
V. Wymagane kompetencje i doświadczenie
- Wykonawca/ co najmniej jeden z Wykonawców ma doświadczenie w realizacji badań dotyczących implementacji polityk/programów społecznych o skali co najmniej kilku gmin;
- Wykonawca/ co najmniej jeden z Wykonawców ma doświadczenie w prowadzeniu badań, analiz, programów z zakresu polityki mieszkaniowej gmin.
- Wykonawca/ co najmniej jeden z Wykonawców ma doświadczenie w prowadzeniu jakościowych badań opartych zarówno na analizie danych zastanych jak i na wywiadach;
- Wykonawca/ co najmniej jeden z Wykonawców posiada udowodnione umiejętności pisania raportów i umiejętności analityczne;
- Wcześniejsze doświadczenie w pracy z organizacjami pozarządowymi i/lub w sektorze non- profit będzie dodatkowym atutem.
VI. Czas trwania badania
Całkowity czas przeprowadzenia badania: od dnia zawarcia umowy do 30 listopada 2024 r.
VII. Spodziewane efekty/ produkty końcowe
- Raport końcowy zawierający metodologię i opis badań, analizę zgromadzonych danych (w tym inwentaryzację gmin wdrażających model “Mieszkanie za remont”, typologię metod i szczegółowy opis tego wdrażania, główne wyzwania i dobre praktyki), wyciągnięte wnioski oraz praktyczne rekomendacje dla gmin planujących implementację programu, a także rekomendacje systemowe (pożądane zmiany prawne etc), które zwiększyłyby potencjał standaryzacji tego programu (z uwzględnieniem aspektu efektywności energetycznej).
- Two-pager/ streszczenie badania z kluczowymi ustaleniami (w wersji polskiej i angielskiej)
- Prezentacja dotycząca badania po zakończeniu badania podczas 2 spotkań w terminach uzgodnionych z Zamawiającym (nie później niż do 30 czerwca 2025 r.)
VIII. Kryteria wyboru oferty
Zleceniodawca dokona oceny ofert na podstawie zsumowanej liczby punktów w oparciu o przedstawione kryteria i ustaloną punktację. Maksymalnie oferta może uzyskać 100 pkt.
Dokonując wyboru najkorzystniejszych ofert Zleceniodawca będzie kierował się następującymi kryteriami:
- Punktacja za kryterium “Inwentaryzacja gmin wdrażających model Mieszkanie za remont: Identyfikacja jak największej ilości gmin w Polsce (co najmniej 20), które realizują lub realizowały (w ostatnich 15 latach) program „Mieszkanie za remont”:
- Identyfikacja od 41 gmin i więcej – 25 pkt
- Identyfikacja od 21 do 40 gmin – 15 pkt
- Identyfikacja 20 gmin – 5 pkt
- Punktacja za kryterium “Wykonawca/ co najmniej jeden z Wykonawców ma doświadczenie w realizacji badań dotyczących implementacji polityk/programów społecznych o skali co najmniej kilku gmin”;
Spełnia/ nie spełnia. Jeśli spełnia:
- 1 – 2 udokumentowane badania – 4 pkt
- 3 i więcej udokumentowanych badań – 7,5 pkt
- Punktacja za kryterium “Wykonawca/ co najmniej jeden z Wykonawców ma doświadczenie w prowadzeniu badań, analiz, programów z zakresu polityki mieszkaniowej gmin”.
Spełnia/ nie spełnia. Jeśli spełnia:
- 1 udokumentowane badanie/analiza/program – 4 pkt
- 2 i więcej udokumentowanych badań/analiz/programów – 7,5 pkt
- Punktacja za kryterium „Wykonawca/ co najmniej jeden z Wykonawców ma doświadczenie w prowadzeniu jakościowych badań opartych zarówno na analizie danych zastanych jak i na wywiadach”;
Spełnia/ nie spełnia. Jeśli spełnia:
- 2 udokumentowane badania – 2,5 pkt
- 3 i więcej udokumentowanych badań – 5 pkt
- Punktacja za kryterium “Wykonawca/ co najmniej jeden z Wykonawców posiada udowodnione umiejętności pisania raportów i umiejętności analityczne”;
Spełnia/ nie spełnia. Jeśli spełnia:
- 1 udokumentowany raport/ materiał analityczny – 2,5 pkt
- 2 i więcej udokumentowanych raportów/ materiałów analitycznych – 5 pkt
- Punktacja za kryterium “Wcześniejsze doświadczenie w pracy z organizacjami pozarządowymi i/lub w sektorze non-profit będzie dodatkowym atutem.”
- Posiada doświadczenie – 5 pkt
- Nie posiada doświadczenia – 0 pkt
UWAGA: Kryteria 2 – 5 są kryteriami dostępu, których spełnienie jest wymagane do rozpatrywania oferty. Punkty w ramach tych kryteriów będą liczone tylko jeśli oferent spełnia dane kryterium. Jeśli oferent nie spełnia chociaż jednego spośród kryteriów 2-5, oferta zostanie odrzucona.
- Punktacja za kryterium ceny: 0 – 30pkt
- W formularzu oferty należy podać stawkę brutto z VAT w polskich złotych za zakres minimum oraz osobno wycenić zakres maximum badania (dodatkowe metody i techniki badawcze).
Maksymalna liczba punktów dla kryterium ceny wynosi „30”. Oferta z najniższą ceną otrzyma 30 punktów.
Punkty zostaną obliczone wg wzoru: C = (Cmin/Co „x”) x 30 pkt gdzie:
C – liczba punktów dla oferty ocenianej za kryterium ceny;
C min – najniższa cena brutto spośród złożonych ofert;
Co „x” – cena oferty ocenianej.
- Punktacja za wersję rozszerzoną (maximum) – po osiągnięciu w wersji minimalnej przynajmniej 40 pkt:
- Za 5 i więcej wywiadów z przedstawicielami zinwentaryzowanych gmin – dodatkowe 5 pkt
- Za 5 i więcej wywiadów z najemcami – dodatkowe 5
- Za inne dodatkowe metody i techniki badawcze – 5 pkt
Zamawiający dokona wyboru ofert najkorzystniejszych spośród ofert niepodlegających odrzuceniu. Za najkorzystniejszą zostaną uznane oferty z najwyższą liczbą punktów.
IX. Termin i miejsce składania ofert
Prosimy o przesłanie wypełnionego Formularza Oferty do dnia 21 lipca do godz. 23:59 w formie plików opatrzonych hasłem: skanu podpisanego Formularza ofertowego oraz wersji edytowalnej na adres e-mail zakupy@habitat.pl oraz jnakielska@habitat.pl. W tytule maila proszę wpisać: “Mieszkanie za remont”: oferta na przeprowadzenie badania.
Hasło należy przesłać SMS na numer telefonu 536 900 294, podając w wiadomości imię nazwisko/ nazwę oferenta oraz hasło.
X. Harmonogram:
Nadsyłanie ofert: 5 – 21 lipca br. do godz. 23:59 (w tym nadsyłanie pytań do 18 lipca).
Wyłonienie ofert: 22 – 26 lipca br.
Podpisanie umowy: do końca lipca br.
XI. Kontakt ws ogłoszenia:
Justyna Nakielska
jnakielska@habitat.pl
Załącznik 1.
Pobierz Formularz Oferty
[1] Oferentami mogą być zarówno podmioty gospodarcze, jak i osoby fizyczne. W przypadku oferty od osoby fizycznej Zleceniodawca będzie wymagał zawartych umów cywilnoprawnych między Oferentem a osobami z zespołu badawczego (jeśli chce taki powołać).
[2] Dla celów niniejszego Zapytania pod nazwą “Mieszkanie za remont” należy rozumieć wszystkie programy przekazywania mieszkań przyszłym najemcom do remontu i następującego po nim najmu, funkcjonujące również pod innymi, miejscowymi nazwami, a które spełniają założenia programu “Mieszkanie za remont”.